ร้านสหกรณ์พระนคร จำกัด ได้จัดตั้งขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2491 ซึ่งเป็นระยะเวลาภายหลังสงครามโลกครั้งที่ 2 สิ้นสุดลง และเป็นเวลาที่เศรษฐกิจของประเทศไทยกำลังประสบภาวะวิกฤติ สินค้าเครื่องอุปโภคบริโภคหายาก และมีราคาแพง รัฐบาลในขณะนั้นได้เล็งเห็นความจำเป็นที่จะต้องช่วยเหลือประชาชนที่มีรายได้น้อยโดยเฉพาะอย่างยิ่งบรรดาข้าราชการให้ได้ซื้อเครื่องอุปโภคบริโภคที่จำเป็นในราคาถูก ร้านสหกรณ์คระนคร จำกัด จึงได้ก่อกำเนิดขึ้นโดยการริเริ่มของบรรดาข้าราชการในกรมสหกรณ์(เดิม) และข้าราชการอื่น ๆ ในหน่วยงานที่ สังกัดกระทรวงเกษตราธิการ กระทรวงพานิชย์ กระทรวงคมนาคม และกระทรวงการต่างประเทศ อันเป็นหน่วยงานที่มีสถานที่ตั้งอยู่ใกล้เคียงกรมสหกรณ์ (เดิม)ซึ้งตั้งอยู่ที่วังกรมหมื่นพิชัยมหินทโรดมตรงข้ามวัดพระเชตุพน ท่าเตียน พระนคร ในขณะนั้น (ปัจจุบันเป็นย่านการค้าท่าเตียน)

จดทะเบียน
เป็นสหกรณ์เมื่อวันที่ 21 พฤษภาคม 2491 มีสมาชิกจำนวน 302 คน มีทุนเรือนหุ้นที่เรียกเก็บจากสมาชิกได้ 15,100.00 บาท ร้าสหกรณ์ในระยะเริ่มแรกได้รับความอนุเคราะห์จากกรมสหกณ์ไห้ใช้สถานที่ภายในกรมเป็นร้านค้าเรื่อยมาจนถึงปี พ.ศ. 2496 ทางราชการได้จัดซื้อที่ดินและก่อสร้างอาคารสำหนับสหกรณ์ขายส่งแห่งประเทศไทย จำกัด ขึ้นที่ เลขที่ 97 ถนนราชดำริ ราชประสงค์ พระนคร ซึ้งในการนี้ทางราชการยังได้ให้ความอนุเคราะห์จัดสร้างอาคารสำหนับร้านสหกรณ์พระนคร จำกัด ขึ้นด้วยหน้าริมถนนราชดำริ ร้านสหกรณ์พระนครจึงได้ย้ายจากกรมสหกรณ์ (เดิม) เมื่อวันที่ 24 มิถุนายน 2496 และต่อมาสหกรณ์ขายส่ง ( ซึ่งได้เปลี่ยนชื่อเป็นชุมนุมสหกรณ์การขายและการซื้อแห่งประเทศไทย ) ซึ้งเป็นผู้ถือกรรมสิทธิ์ในที่ดินแปลงนี้ ก็ได้ดำเนินการปรับปรุงอาคารใหม่ให้เป็นอาคารทันสมัย และได้กรุณาให้ร้านสหกรณ์พระนคร จำกัด ได้เช้าสถานที่บางส่วนของอาคารตามที่สมามารถจะแบ่งให้ได้คือ ชั้นที่ 1 และชั้นที่ 2 ร้านสหกรณ์พระนคร จำกัด จึงได้จัดให้เป็นร้านค้าแบบสรรพสินค้า และเปิดเป็นแผนกซูเปอร์มาร์เก็ตที่ทันสมัย และได้ย้ายเข้ามาอยู่อาคารใหม่ เมื่อวันที่ 29 มีนาคม 2514 ต่อมาในปี 2515 คณะกรรมการได้พิจารณาเห็นว่า การเนินงานของสหกรณ์ ได้รับความนิยมจากประชาชนทั่วไปมาก เพื่อให้บริการสมาชิกอย่างทั่วถึง จึงได้กำหนดนโยบาย ขยายสาขาตามแหล่งชุมชนที่เหมาะสมตามกำลังสามารถ ในปีนี้ได้จัดซื้อที่ดินและก่อสร้างอาคาร ขึ้นที่ถนนพหลโยธิน ใกล้ซอยอารี กรุงเทพฯ เป็นสำนักงานใหญ่ เปิดดำเนินงานเมื่อวันที่ 18 เมษายน 2516 และต่อมาก็ได้จัดซื้อที่ดินด้านหลังร้านสหกรณ์ที่พหลโยธินเพิ่มอีก 1 ไร่ 34 ตารางวา เป็นลานจอดรถยนต์ของสมาชิก นับว่าเป็นที่พอใจของบรรดาสมาชิกทั่วไป

การดำเนินงาน
ร้านสหกรณ์พระนคร จำกัด ได้เริ่มดำเนินงานมาตั้งแต่รับจดทะเบียนเป็นสหกรณ์ ทั้ง ๆ ที่มีทุนดำเนินงานในระยะเริ่มแรกเพียงเล็กน้อย การดำเนินงานส่วนใหญ่จึงเป็นการจัดหาสินค้าเครื่องอุปโภคบริโภคที่จำเป็นมาจำหน่ายให้แก่สมาชิกในจำนวนเพียงจำกัดตามกำลังทุ่นที่มีอยู่ ถึงกระนั้นก็ตามในปีแรกซึ่งดำเนินงานเพียงไม่กี่เดือน สหกรณ์สามารถขายสินค้าได้เป็นจำนวนเงินถึง 256,320.00 และมีกำไรสุทธิประจำปีเป็นเงิน 12,299.00 บาท และคงดำเนินการมีกำไรสุทธิประจำปีตลอดจนมาถึงปี 2496 ซึ่งหลังจากนั้นตั้งแต่ปี 2497-2501 ปรากฏว่าสหกรณ์ประสบอุปสรรคและปัญหาต่าง ๆ ในการดำเนินงาน คณะกรรมการดำเนินงาน ได้พยายามแก้ไขข้อบกพร่องต่าง ๆ ฟื้นตัวขึ้นเป็นลำดับกล่าวคือ สมารถดำเนินงานมีผลกำไรสุทธิประจำปีตั้งแต่ปี 2502 เป็นต้นมา ในระหว่างปี พ.ศ. 2517 - 2527 เป็นระยะที่กิจการของร้านสหกรณ์พระนคร จำกัด รุ่งเรื่องเฟื่องฟู สหกรณ์ได้รับโล่พระราชทานสหกรณ์ที่มีผลงานดีเด่นประเภทสหกรณ์ร้านค้า ประจำปี 2518 ความสำเร็จของสหกรณ์ได้ขยายไปไกลจนเป็นที่เชื่อถือว่าวงการสหกรณ์ระหว่างประเทศ ถึงกับมีผู้เชี่ยวชาญสหกรณ์จากต่างประเทศเดินทางมาดูงานสหกรณ์แห่งนี้ ในจำนวนนี้มีผู้เชี่ยวชาญสหกรณ์ผู้บริโภคจากสวีเดน เยอรมันตะวันตก และแคนนาดารวมอยู่ด้วย ซึ้งได้สร้างความประทับใจให้แก่บุคคลเหล่านี้มากนับว่าเป็นเกียรติอย่างยิ่งของคนไทยที่สามารถนำระบบสหกรณ์เข้ามาปรับใช้ในประเทศให้เจริญก้าวหน้าได้ถึงเพียงนี้ น่าที่ทางการจะได้ให้การสนับสนุนทั้งทางด้านนโยบายและการเงิน เพื่อให้สหกรณ์สามารถสร้างตัวให้เป็นปึกแผ่นและขยายกิจการได้รวดเร็วทันกับความต้องการของประชาชนและของหน่วยราชการ ซึ่งหากทำได้ก็จะเป็นเครื่องมือสำคัญของรัฐและของเอกชน ในการแก้ปัญหากาสินค้าเครื่องอุปโภคบริโภคขาดตลาดและราคาแพงได้อย่างดีด้วย เพราะสหกรณ์มุ่งที่จะทำประโยชน์เพื่อสมาชิกและเพื่อชุมชน ซึ่งจะเป็นทางหนึ่งที่จะตรึงราคาสินค้าเครื่องอุปโภคบริโภค